Tasarım nedir?

Tasarımı kısaca açıklamak gerekirse, bir programı hayata geçirebilmek için tasarım prensipleri kullanılarak oluşturulan yapıdır.
İyi bir tasarım yapmak, bir program için büyük ölçüde önemlidir ve onun sürdürülebilirliğinin garantisidir de diyebiliriz.

 

İyi bir tasarım yaparken tıpkı Object Oriented Programming’in amaçlarında var olan Reusability, Extendability, Maintainability ve Readability kavramlarına uymaya özen gösterdiğimizde, uygulamamızın bir nevi hayat sigortasını da sağlamış oluruz.

Bu kavramlardan kısaca bahsetmek gerekirse:

  • Reusability (Tekrar kullanılabilirliği arttırmak, zaman kazanmak)
  • Extendability (Bir nesnemizi genişletebilmek için mevcut yapımızı yıkmamak)
  • Maintainability (Uzun zaman sonrada gelişmelere açık olması yani yukarıda bahsettiğimiz uygulamamızın hayat sigortasının olması ve sürdürülebilir olmasını sağlamak)
  • Readability (Okunabilir kod yazmak)


İyi bir tasarım yapmaktaki amacımız nedir?

Bu soruya ise aslında yukarıda OOP’nin de temel amaçlarından olan kavramları tanımlarken yanıtlamış olduk.
Özetle geçmek gerekirse, uygulamamızın geliştirile bilirliğini arttırmak ve esnekliğini sağlamaktır diyebiliriz.


Kötü tasarımın belirtileri nelerdir?

Kötü tasarıma neden olabilecek başlıca 3 unsur gösterilir.

  • Rigidity (Esnemezlik) Yeni eklentilere ve gelişmelere açık olmamasıdır.
  • Fragility (Kırılganlık) Yapılacak olan bir değişikliğin, başka kısımları etkilemesi.
  • Immobility (Sabitlik) Geliştirilen modüllerin tekrar kullanıma uygun olmaması

Sistemin genişletilebilir olmaması ve bunun beraberinde binlerce satırlık sınıflar, kendini tekrar eden metotlar ve Unit testlere (özellikle tightly coupled yüzünden) elverişli olmaması da en büyük sebeplerden birkaçıdır.

Hiçbir tasarım prensiplerine uyulmamasının da kötü bir tasarım belirtisi olduğu gibi yerli yersiz kısımlarda da bu prensiplere uydurulma çabası ile atılan taklalarla over architecture’a kaçılması da kötü bir tasarım belirtisidir.

Bu makalemizde tasarım nedir, iyi tasarımın belirtileri ve kötü tasarımın belirtilerini ele almış olduk. Gelecek makalelerimde ise başlıca tasarım prensiplerini örneklerle anlatıyor olacağım. 🙂

 

 

Gökhan Gökalp

View Comments

  • Merhaba, "yerli yersiz kısımlarda da bu prensiplere uydurulma çabası" kısmına bir örnek vermeniz mümkün mü?

    • Over architecture için en basitinden OCP prensibinden örnek vermek gerekirse ilgili linkteki https://gokhan-gokalp.azurewebsites.net/open-closed-principle-ocp-acik-kapali-prensibi/ eğer tek bir Circle'nin alanını hesaplamaya ihtiyacımız varsa iş kurallarımıza göre (Önceden belirleniyor iş kurallarımız) kalkıpta bunu hemen daha sonra farklı alanda gelir diyerekten dallandırıp budaklandırmanın da anlamı bulunmuyor. :) Unutmayalım, prensipleri veya desenleri kullanırken geleceği tahmin etmek yerine ilgili iş kurallarımız düzeyinde uygulanınca zaten kendiliğinden desenler çıkıyor. Size burada YAGNI (You ain't gonna need it) prensibini bir araştırmanızı öneririm. :)

Recent Posts

Containerized Uygulamaların Supply Chain’ini Güvence Altına Alarak Güvenlik Risklerini Azaltma (Güvenlik Taraması, SBOM’lar, Artifact’lerin İmzalanması ve Doğrulanması) – Bölüm 1

{:tr}Bildiğimiz gibi modern yazılım geliştirme ortamında containerization'ın benimsenmesi, uygulamaların oluşturulma ve dağıtılma şekillerini oldukça değiştirdi.…

1 ay ago

Identity & Access Management İşlemlerini Azure AD B2C ile .NET Ortamında Gerçekleştirmek

{:tr}Bildiğimiz gibi bir ürün geliştirirken olabildiğince farklı cloud çözümlerinden faydalanmak, harcanacak zaman ve karmaşıklığın yanı…

5 ay ago

Azure Service Bus Kullanarak Microservice’lerde Event’ler Nasıl Sıralanır (FIFO Consumers)

{:tr}Bazen bazı senaryolar vardır karmaşıklığını veya eksi yanlarını bildiğimiz halde implemente etmekten kaçamadığımız veya implemente…

1 yıl ago

.NET Microservice’lerinde Outbox Pattern’ı ile Eventual Consistency için Atomicity Sağlama

{:tr}Bildiğimiz gibi microservice architecture'ına adapte olmanın bir çok artı noktası olduğu gibi, maalesef getirdiği bazı…

1 yıl ago

Dapr ve .NET Kullanarak Minimum Efor ile Microservice’ler Geliştirmek – 02 (Azure Container Apps)

{:tr}Bir önceki makale serisinde Dapr projesinden ve faydalarından bahsedip, local ortamda self-hosted mode olarak .NET…

1 yıl ago

.NET 7 ile Gelen Bazı Harika Yenilikler

{:tr}Bildiğimiz gibi .NET Conf 2022, 8-10 kasım arasında gerçekleşti. Konferans sırasında ise .NET 7 ve…

1 yıl ago